ÅoDG× MlÎßN ÚCpëC Ù¡Z oßÛ êC

PvC Úq æo íOwç éÇÛCq Úq Ölµ pF Þo DFp®×

é·¾k éë íOwç íwÆ pç
EDÃÛ P¡J qC ¢ÇF lÂ
ÚrÛ ½pd éOzßÛ Þo qC
ECßh éÏìd qC ßz Dço
Þo éaëok Èë ¢ÃÛ
¢ÇF x¿Â éÏì× Þo
ælz éÆ oDGÇë êCpF
¢ÇF x¿Û Mkßh êDV

PvC Úq æo íOwç éÇÛCq Úq Ölµ pF Þo DFp®×
kDz PwìÛ ÀëDh bìç Þ PvC ÀëDh íOwç éÇÛCq

íÊlÛq ßN l¡ì× íÇzDÆ
xF Þ ÙìzDF Úß×kßh D×
æDËÛ Èë êCpF DèÜN
x¿Û Èë êCpF íOd
éÛrF ½pd D× EDÃÛ D× kßh êDWF íÆ DN
éÜ× ¢ëDØÛ ¢ÃÛ Úkq Uo ßNßÇv íÆ DN

é·¾k éë íOwç íwÆ pç
EDÃÛ P¡J qC ¢ÇF lÂ
ÚrÛ ½pd éOzßÛ Þo qC
ECßh éÏìd qC ßz Dço
Þo éaëok Èë ¢ÃÛ
¢ÇF x¿Â éÏì× Þo
ælz éÆ oDGÇë êCpF
¢ÇF x¿Û Mkßh êDV

ÙÛrF kDëp¾ éÜe¤ Þo Þo éÛCpN ÝìØç ÖCßiì×
ÙÛrF kCk Ökßh êDV ÙÜÆ æoDJ ßØFDÃÛ

éëkDF ok Ùç ÙëpìÊ Ölµ ÚDFDìF D×
kD¡Ê ÝëlÜZ Ölµ ok Þ lÜF éÏØV ÝëC kßVÞ ok
ÖCk ßaØç íOwç Þ íçD× D× Þ Dëok Ölµ ÝëC
kDO¾ÞC ÖCk ok éÆpç lvDÜz íÆ Dëok ÁÞm

Cp× lz ÚDwÇë lÛD× Þ kpF XÛpOz ÝëolÛC
kDèÛ í× xÆ Èë H·Î ÚCoCrç ÝëC ÖlëlF DN
MDWÛ ¢ND× ok Pwç Þ Pwç MD× ¢NDWÛ ok
kDF MD× pF p²Û ÚA éz êC ÙìND× p²Û ÚCq

æp¬Dh qC oDF éÎßÆ éë DF ßN pèz qC Öpì×
æp¾Dw× ÖDçDJ éZpÊ P¡ìJ ælÛß× Ý× Ík
ÙÎDìh ßN qC ßN kDë ækDV æCpØç æonËì×
ÙÎDd évCÞ æoDGF éÆ êpFC qC ¼ëok æCo êßN
êkDë ßN Ä¡µ qC ÖoCk pèz ÝëC ézßÊ pç êßN
êkClÛ ÝØF éÆ íÎk kDë ßÜ× éÛÞqßwì×
½lç íF ÙO¾C í× æCo
ÙÛÞk íØÛ ßçCo l¥Ã×
ÖpìËF ÖÞoA l¡ì× yDÆ
ÙÛßN íØÛ ußw¾C íÎÞ
Ý× p¿wØç é¡F éÆ ækDV ßN Ål¤D éë éÛ
Ý× phA Ð¥¾ ælz íñClV éÆ ÖC é¥Â éë Ý×

êkDë ßN Ä¡µ qC ÖoCk pèz ÝëC ézßÊ pç êßN
êkClÛ Ý× éF éÆ íÎk kDë ßÜ× éÛÞqßv í×

Pv éO¾DN Mp²Û ÚßZ Pv éO¾DO¡F PÎÞk
kDw¾ Þ ÚßÆ ÄzDµ Pv éO¾Dë DÃF éÆ DN
ÚD¡Û yßh êC Äd xØz ÚDërëpGN pi¿×
kDG× PFßh go íF ÚDV æDz êC ÙÎDµ

êkDë ßN Ä¡µ qC ÖoCk pèz ÝëC ézßÊ pç êßN
êkClÛ Ý× éF éÆ íÎk kDë ßÜ× éÛÞqßv í×

32 ÚDOw× éÎDÛ

koCk pGh Ík qC ÞC éÆ Ýì¡ÜF íwÆ krÛ Ók
koCk pN êDèÏÊ ÞC éÆ Þo íOhok ÚA pëq éF
ÚCoDÇìF ßZ ßv pç Þp× ÚCoD®µ oCqDF ÝëC ok
koCk pÇz ÚDÆk ok éÆ Ýì¡ÜF íwÆ ÚDÆlF

xÆ pç lÛq æo Þq CpN , xF êoClÛ pÊ Þq CpN
koCk oq éÆ êoClÜJ ßN lëCoDìF íGÏ íÇë
ÙëDì× éÆ êoCp¬ éF ÞC lÛD¡Û ok pF CpN
koCk ok Þk éÛDh ÚA éÆ ok pF p²OÜ× Ýì¡Ü× ßN
Ýì¡Ü× Þ évDÆ oÞDì× lzßV í× éÆ íËëk pç éF
koCk pÊk êrìZ ÚÞok lzßV í× éÆ íËëk pç éÆ
koCk pFq êpëq pç éÛ koCk pÇz íÇÏÆ pç éÛ
koCk pèÊ êpeF pç éÛ koCk p²Û íØ¡Z pç éÛ
ÚDOw× éÎDÛ CpëqC ÚDOvk ÐGÏF êC ÍDÜF
koCk pRC koCk pRC CoDh Þ æpi¤ ÚDì×
Úqßv éØ¡Z olÛC éÆ íWÜÊ íØÛ pÊ pv éÜF
koCk pv éÆ lzDF ÚA qC lWÜÊ íØÛ éOzo pÊC
oCk í× ¢Ü×Ck pëq éF , oClìF Ík ÝëC PvC ¹CpZ
koCk pz Þ oßz ¢ëCßç onËF Cßç Þ kDF ÝëqC

íO¡Ê êC éØ¡Z ÙìÃ× , íOznËF kDF qC ßN ßZ
koCk pËV pF íFA éÆ íO¡Ê í×lØç Àëpd
íÛD× Co rGv Phok lzDF pËV pF PFA ßZ
koCk p¿v Ík ÚÞok ÙñCk lçk ßÛ æßì× éÆ

koClÛ CÞo ÝëC ÖpÆ ÝÆ Dço D¿V DØܤ
koClÛ CÞk xÆ q éÆ êkok êßv éF pËÜF

kDF í¡dÞ ÌÜZ êßN
ÙvßKF , kDë qC Þ p¬Dh qC ÖpF
Ý× êCqÞo éØç
Ý× ÚkßF é¥Â
ÙÎk éÜëA êßN
ækpv Þ æDìv Hz T×
ækok ÌÛo CpFC T×

Ý× Dç é²eÎ EDOz ßN
ÙÛÞlì× , DèÜN Þ éÇë Ökßh DF
DN ľC ÝëC ECpv ßN
ÙÛß× í× ,DWÜëC PëDèÛ p¿v
Ý× êCqÞo éØç
Ý× ÚkßF é¥Â
ÙÎk éÜëA êßN
ækpv Þ æDìv Hz ÐS×
ækok ÌÛo CpFC ÐS×

ÖlërJ í× éÆ êpGh Ölìvo íØç DG¤ q
koClÛ DG¤ qC pGh Ý× Ík ÚßÜÆ Pغ q
P×Dh Ùìv ßZ pF éF Ý× oq ÚßZ ÚDho éF
koClÛ DFpÎk ßN ßZ éÆ lz ækßFo ÞC oq éF

CpFC P¡J éÜìz í× éÆ DèÜN EÞpº éë ÐS×
ÙçDÜJ íF MßÇv éë
ÖoDØ¡ì× Þo Dç é²eÎ Dç íÊkß èìF ÝëC êßN
ÙçDËÛ pç oD²OÛC

pOÇGv DìÂDv éÏç
, ok ÚA lÜG× ÚÞok q
pOÇGv DìÂDv éÏç
ok ÚA lÜGF ÚÞok q

lëA éÆ pç éF ßËF ßN
koClÛ DØz pv éÆ

Ök ÝìÜZ ÝëC pص éØç
Öph Þ kDz PvlGÛ
koClÛ D¾Þ ¢Îk éÆ êoDë êD¾Þ Äd éF

... Dç íÊkßèìF ÝëC êßN

íÛDèV Þ íÛDV ßN éÆ íÛD×kDz éZ ÝëC qC éF
koClÛ DÃF ÚDèV éÆ Co ÚDÃzDµ PvC Ùº éZ
HÎ pÇz ÚA ÁDRÞ éF , H¡×C Pw× ÙëÞpF
koClÛ DGÂ íwÆ ßZ krëpÊ ÝÆ é×DV q éZ

oq kßz í× ÅDh éØç pGÎk Ð¤Þ qÞo éZ éF
koClÛ DìØìÆ p¾ p²Ü× Þ ÍDØV ÚA pÊC
ÝzÞo oDËÛ qC kßz ÚkßÆ êDèØ¡Z éZ éF
koClÛ DìNßN pv ¢ëßÆ oDGº ÚA pÊC
P×lh Þ Dµk ÚDvpF ÖkpÆ yßØh Ý× éÏç
koClÛ Dµk qC rWF ÀÆ ok éÆ íwÆ lÜÆ éZ

íñÞpÏÊ DØ»ë, í¡ìØ yÞDìv
Ölz éOwh

P¡Ê éÛßèF Èë ÍDGÛk , ÙÎk éÆ xF , Ölz éOwh
P¡ËÛ pF éÛß×q ÉpF Þ ÖlÛßh éÛCpN éÇwF
lìvpÛ yC éÛßh éF Þ P¾o Dç é¥Â ¹ÔÆ ÖqDF
lëlÛ Dç éÜëA ßN íÇaìç ßÃzDµ oCßv éÇë
êlz íÛlÛß× ßN DèÜN Ý× rërµ éRkDd
êlz íÛlÛßh ßN DèÜN ÖDç éÛCpN éØç ÝìF
æoClÛ oCßëk D× ÀÃv pìËF ß×kpv êDOvk
æoDì× ÙÆ Þo D× DìÛk Írº í®e ßN qÞo éë
æoDì× HN Þo D× DìÛk Írº í×pÊ ßN qÞo éë

lÜÏF ÚßFDìh ÝëC ßN ÖonËço ÝëphA Ý×
lÜGÛ Ý× êCl¤ éF Ík ÖpF kÞq éÆ Öl×ÞC pëk
ÙÜÆ í× ClìJ Þlìzoßh MD¡Z ÁpF êßN qÞo éë
lÜiÛ Ý× êÞqoA éF oßÆ Þ Mßv Þ oDN Hz êA
P¡Ê éÛßèF Èë ÍDGÛk ÙÎk éÇwF Ölz éOwh
P¡ËÛpF éÛß×q ÉpF Þ ÖlÛßh éÛCpN éÇwF

lìvpÛ yC éÛßh éF Þ P¾o Dç é¥Â ¹ÔÆ ÖqDF
lëlÛ Dç éÜëA ßN íÇaìç ßÃzDµ oCßv éÇë
êlz íÛlÛß× ßN DèÜN Ý× rërµ éRkDd
êlz íÛlÛßh ßN DèÜN ÖDç éÛCpN éØç ÝìF
æoClÛ oCßëk D× ÀÃv pìËF ß×kpv êDOvk
æoDì× ÙÆ Þo D× DìÛk Írº í®e ßN qÞo éë
æoDì× HN Þo D× DìÛk Írº í×pÊ ßN qÞo éë


íFDNpJ Þ éO¿zA ßN éZ pÊC Ä¡µ êC
kqDv pØÆ Ä¡µ pF ¢NA qC éÆ PwërìZ
ÙÛCpìd Þ éO¡Êpv ÙÛA ælz kßiìF
kqDv pJ Þ pv íçDÊ , pJ kqßwF ÙìçDÊ
Ýëpìz pJ Þ Þpwh pJ ¢¿®Î qC Ík êDëok
kqDv pèÊ éÛßÊ l¤ é¡ëlÛC æp®Â qÞ
Ä¡µ ok lÜÇz olÛC Co Dç pèÊ éÏØV ÚA
kqDv pÊk rìZ Ùç Co HëDWµ Ä¡µ ÚAÞ
Co D× Ík xØz ÚßZ êrëpGN ÄeÎC xØz
kqDv pKv MCm ok ,í»ìN lÜÆ Ð·¾ ok

lÜÏF ÚßFDìh ÝëC ßN ÖonËço ÝëphA Ý×
lÜGÛ Ý× êCl¤ éF Ík ÖpF kÞq éÆ Öl×ÞC pëk

35 íÎCrëÓ ¹CpZ

krìhpF éÆ êoDF pç éÆ lëDF ÚDÜZ ÄzDµ Cp×
krìËÛC pF íñßv pç q ¢NA pJ êDèO×DìÂ
kqßv Þp¾ Co gqÞk éÆ gqÞk ÚßZ ÙìçCßh íÎk
krëpËÛ peF Uß× q lÛCoß¡F Dëok l¤ Þk
laìJok ¢ëßh PvlF íÏëlÜ× ßZ Co DèÇϾ
krëÞA ok íÏëlÜ ßZ Co íÎCrëÓ ¹CpZ
lëA ÌÜèÛ ÚßZ ÞC Ík lëA ÌÜV êßv êpìz ßZ
krìOwF rìÛ kßh DF Þ koCnËÛ bìç kßh rWF
lÛColF kßh oßÛ éF Co Ík ækpJ l¥O¿ç ßZ
krì×DÜF krì×DÜF lëA ClÛ ÝëC ¢zpµ q
koA Þo ½D æßÆ éF Dëok ÝìØO¿ç qC ÞC ßZ
krëo ok ÅDh oDÜÆ DçpçßÊ éZ Dëok ÚA qC

qClÛC ÅDÜFp¬ EA oq évDÆ ok Þ rìh
qClÛC ÅDh pv évDÆ kßz éÆ ÚCq pO¡ìJ
PvC ÚDzß×Dh êkCÞ D× ÍrÜ× PGÂDµ
qC lÛC ÅÔ¾C lGÜÊ ok éϻϺ DìÎDd

Ý× é¿ì±Þ êC ækpÆ PGÎÞk rÆ évßF év
ízDF Ý× oCk §p íÜÇÛ CkC pÊC

Union of friends

The day of union of friends remember:
Those times, remember, remember!
From the bitterness of grief my palate hath
become like poison:
The tumult of the drinking of wine-drinkers,
remember!
Although free of recollection of me, are
friends
Them, on my part a thousand times,
remember!
Entangled, I am in this bond of calamity:
The endeavour of those upright ones,
remember!
Although in my eye are a hundred streams
The Life~River of gardeners, remember!
After this, the mystery of Hafez un-uttered
remaineth:
Alas! the mystery-keepers, remember!

p99
Clarke, Henry Wilberforce
ISBN 964-90021-5-4

Haafez! if thou desire the presence from Him
be not absent:
when thou visitest thy Beloved, abandon the
world; and let it go.
The three kisses that of Thy two lips,
my portion Thou hast made,
if Thou give not, my debtor, Thou shalt be.

ÚCpëC ælÜëDJ
yÞßÜì× CpOì×